Ο Ηρακλής, ο μυθικός ήρωας της αρχαίας Ελλάδας, τιμήθηκε όσο κανένας άλλος θνητός, τόσο όσο βρισκόταν εν ζωή όσο και μετά θάνατον. Γενέτειρα του θρυλικού ήρωα θεωρείται η Θήβα ενώ τα κατορθώματά του συγκινούν ακόμα και σήμερα μικρούς και μεγάλους.
Η τιμή που του απέδιδαν οι άνθρωποι, λέγεται πώς δεν μπορούσε να υπολογισθεί αφού ξεπερνούσε τόσο τους ανθρώπους όσο και τους Θεούς! Σ΄ ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο υπάρχουν ιερά προς τιμήν του, ένα από τα οποία βρίσκεται στη περιοχή της Αιγιάλειας.
Ο μεγάλος περιηγητής Παυσανίας (2ος αιώνας μ.Χ.) γράφει στα «Αχαϊκά» του (κεφ.25).
«Καταβάντων δὲ ἐκ Βούρας ὡς ἐπὶ θάλασσαν ποταμός τε Βουραϊκὸς ὀνομαζόμενος καὶ Ἡρακλῆς οὐ μέγας ἐστὶν ἐν σπηλαίῳ∙ ἐπίκλησις μὲν καὶ τούτου Βουραϊκός, μαντείας δὲ ἐπὶ πίνακί τε καὶ ἀστραγάλοις ἔστι λαβεῖν.
Εὔχεται μὲν γὰρ πρὸ τοῦ ἀγάλματος ὁ τῷ Θεῷ χρώμενος, ἐπὶ δὲ τῇ εὐχῇ λαβὼν ἀστραγάλους -οἱ δὲ ἄφθονοι παρὰ τῷ Ἡρακλεῖ κεῖνται- τέσσαρας ἀφίησιν ἐπὶ τῆς τραπέζης∙ ἐπὶ δὲ παντὶ ἀστραγάλου σχήματι γεγραμμένα ἐν πίνακι ἐπίτηδες ἐξήγησιν ἔχει τοῦ σχήματος.
Σταδίων ἐπὶ τὸν Ἡρακλέα ὡς τριάκοντα ἐξ Ἑλίκης ὁδὸς ἡ εὐθεῖά ἐστι.» .
Πράγματι, το μαντείο του Βουραϊκού Ηρακλέους, στο οποίο αναφέρεται ο Παυσανίας, βρίσκεται εντός φυσικού σπηλαίου περίπου πέντε χιλιόμετρα ανατολικά της Αρχαίας Ελίκης, νοτιοανατολικά του παραλιακού χωριού Ελαιώνα και πάνω από την παλαιά εθνική οδό Πατρών-Αθηνών.
 |
| Τα σκαλοπάτια δίπλα στην Π.Ε.Ο. |
Η πορτοκαλί πινακίδα που ενημερώνει για την ύπαρξη αρχαιολογικού χώρου, βρίσκεται πάνω από το δρόμο μέσα στο δάσος κάτι που την κάνει δυσδιάκριτη. Από αυτό το σημείο ξεκινούν και τα σκαλοπάτια που σε οδηγούν στο σπήλαιο.
 |
| Το σπήλαιο |
Σύμφωνα με τις περιγραφές του Παυσανία στο εσωτερικό του σπηλαίου υπήρχε άγαλμα του Ηρακλή μπροστά στο οποίο οι πιστοί έπαιρναν χρησμό ρίχνοντας αστραγάλους ζώων που θυσίαζαν και ερμήνευαν τους συνδυασμούς τους σε πίνακες.
Όπως μας πληροφορεί η αρχαιολόγος κα Ντόρα Κατσωνοπούλου καθώς τα στοιχεία και οι πληροφορίες στην ενημερωτική πινακίδα είναι δικά της (Το Μαντικό Σπήλαιο του Βουραϊκού Ηρακλέους, Αρχαιολογία τ.47, σελ.60-64), ο χώρος μέσα στο βράχο περιλαμβάνει τρία επίπεδα που ταιριάζουν στη λειτουργία αρχαίου αγροτικού ιερού. Ο κατώτερος θάλαμος που βρίσκεται στο επίπεδο της εισόδου και αριστερά όπως μπαίνουμε, φέρει μικρά τμήματα αγιογραφιών που υποδηλώνουν μεταγενέστερη χρήση του σπηλαίου ως εκκλησία. Το δεύτερο και τρίτο επίπεδο έχουν και αυτά ανοίγματα στο βράχο. Η επικοινωνία με τον κατώτερο θάλαμο γινόταν πιθανότατα με ξύλινη σκάλα αλλά και μέσω λαξευτών σκαλοπατιών που είναι ακόμα ορατά στα εξωτερικά ανώτερα τμήματα της νότιας πλευράς του βράχου. Τόσο στο πρώτο επίπεδο όσο και στα άλλα δύο οι οροφές των θαλάμων είναι μαυρισμένες χωρίς ωστόσο να είμαι σε θέση να διαπιστώσω αν είναι αποτέλεσμα των θυσιών που γίνονταν στο χώρο ή από μεταγενέστερη χρήση του σπηλαίου.
 |
| Το εσωτερικό του σπηλαίου στο πρώτο επίπεδο |
 |
| Το εσωτερικό του σπηλαίου |
Εξωτερικά στο βράχο και αριστερά από την είσοδο του σπηλαίου είναι διακριτές τετράγωνες οπές, όλες στο ίδιο ύψος και σε οριζόντια διάταξη, που ίσως να δηλώνουν την τοποθέτηση δοκών για τη στήριξη στέγης.
 |
| Τμήμα αγιογραφίας στην οροφή του σπηλαίου |
 |
| Οι οπές στο εξωτερικό τοίχωμα του σπηλαίου |
*Ο αρχαιολογικός χώρος δεν είναι φυλασσόμενος και τα σκαλοπάτια δεν είναι σε καλή κατάσταση. Η επίσκεψη στο σπήλαιο γίνεται αποκλειστικά με ευθύνη δική σας.
